Hiểu đúng về thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh là gì? Dùng thuốc kháng sinh thế nào cho đúng
Thuốc kháng sinh là một khái niệm
phổ biến trong và ngoài ngành y tế. Nói đến thuốc kháng sinh người ta nghĩ ngay
đến bệnh cảm, viêm nhiễm. Từ ngàn xưa kháng sinh đã được dùng trong y học để điều
trị bệnh và cho đến ngày nay thuốc kháng sinh vẫn là một phần không thể thay thế
trong việc điều trị các bệnh về nhiễm khuẩn, nhiễm trùng… và những bệnh cần hỗ
trợ sức đề kháng để cơ thể vượt qua
Vậy kháng sinh là gì?
Kháng sinh là thuốc tiêu diệt hoặc
kiềm hãm sự phát triển của vi khuẩn, từ đó giảm đáp ứng viêm gây ra bởi vi khuẩn.
Kháng sinh có tác dụng khác nhau trên từng loại vi khuẩn, một số kháng sinh có
tác dụng trên nhiều chủng vi khuẩn được gọi là thuốc kháng sinh phổ rộng, một số loại
khác tác dụng trên một số chủng vi khuẩn nhất định được gọi là phổ hẹp.
Dùng thuốc kháng sinh lợi và hại thế nào
Để biết thuốc kháng sinh có lợi và
hại thế nào khi sử dụng chúng ta cần hiểu qua về các vi khuẩn kí sinh trong cơ
thể người phần lớn giúp cơ thể chuyển hóa năng lượng cùng việc sản sinh ra các
enzyme tạo thành hàng rào bảo vệ và ngăn ngừa những vi khuẩn và virus mang mầm
bệnh xâm nhập cơ thể. Hàng rào bảo vệ này là hệ miễn dịch hay sức đề kháng của
cơ thể
Kháng sinh dùng để điều trị các bệnh
lý gây ra bởi vi khuẩn, ví dụ như: viêm xoang, nhiễm khuẩn răng, nhiễm khuẩn da
mô mềm, viêm màng não, nhiễm khuẩn đường niệu, nhiễm khuẩn hô hấp trên, nhiễm
khuẩn hô hấp dưới v.v
Các bệnh lý cảm, cảm cúm, ho, đau họng,
viêm phế quản thường gây ra bởi virus, và trong trường hợp này, việc dùng thuốc
kháng sinh sẽ không có hiệu quả. Bác sĩ sẽ đánh giá và kê đơn cho bạn thuốc giảm
triệu chứng viêm hoặc thuốc kháng virus nếu cần.
Một số trường hợp chưa xác định được
nguyên nhân nhiễm là do vi khuẩn hay virus, bác sĩ sẽ cho thêm các xét nghiệm
vi sinh trước khi kê đơn thuốc điều trị.
Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
Kháng sinh thường có tác dụng phụ
trên hệ tiêu hóa vì thuốc diệt cả vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Tác dụng phụ
hay gặp là nôn ói, tiêu chảy, khó tiêu, đau bụng, v.v. Ngoài ra, một số kháng
sinh có tác dụng phụ trên các hệ cơ quan khác như thần kinh, tim mạch, hệ tạo
máu, hệ tiết niệu, đặc biệt trong trường hợp dùng thuốc quá liều cho phép.
Kháng kháng sinh
Kháng sinh là một công cụ điều trị
vi khuẩn hữu hiệu khi được dùng một cách thận trọng và an toàn. Tuy nhiên,
không phải lúc nào cơ thể cũng cần can thiệp bởi thuốc kháng sinh. Nếu sử dụng
thường xuyên vi khuẩn sẽ thích nghi với thuốc kháng sinh và do đó chúng trởi
nên kháng kháng sinh và làm mất tác dụng của kháng sinh lên cơ thể. Khi đó để
có thể điều trị hiệu quả người bệnh cần được chữa trị bằng loại kháng sinh phổ
rông hơn, mạnh hơn. Ngoài ra, khi vi khuẩn trở nên “đa kháng” hoặc “siêu kháng
thuốc”, sẽ không có kháng sinh nào có tác dụng và người bệnh có nguy cơ tử vong
vì không còn loại thuốc điều trị phù hợp.
Vậy làm sao để biết khi nào cần thiết phải dùng thuốc kháng sinh
Trước hết cần phải khẳng định rằng
chính bởi yếu tố kháng kháng sinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình điều trị
bệnh do vây việc dùng kháng sinh không nên tùy tiện như cảm cúm thông thường,
viêm nhiễm ngoài da nhẹ.. hãy để cơ thể tự nâng cao hệ miễn dịch để chữa lành
Luôn hỏi ý kiến bác sĩ rằng lựa chọn
kháng sinh trường trường hợp này đã tối ưu hay chưa?
Không phải các kháng sinh đều có
tác dụng như nhau, thế nên không dùng kháng sinh được kê cho người khác với chỉ
định khác.
Cần bảo vệ bản thân khỏi vi sinh vật
gây hại bằng cách rửa tay thường xuyên với xà phòng bằng nước sạch.
Cần tiêm phòng vaccine cúm và các
vaccine khác theo hướng dẫn của bác sĩ cho từng độ tuổi và bệnh lý mắc kèm.
Có thể tham vấn thêm bác sĩ chuyên
môn khi được kê thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh
Vì sao tôi cần dùng loại kháng sinh
này?
Các tác dụng phụ thường gặp của thuốc
kháng sinh này? Tôi có thể phòng tránh các tác dụng phụ này như thế nào?
Cách dùng kháng sinh như thế nào?
Tôi có thể dùng bao nhiêu lần trong ngày?
Tổng thời gian dùng kháng sinh là
bao lâu? Tôi cần làm gì trong trường hợp quên dùng thuốc?
Tôi có thể dùng kèm kháng sinh với
thức ăn, các loại thuốc khác hay thức uống có cồn được không?
Kháng sinh này cần bảo quản trong
điều kiện như thế nào?
Luôn luôn trao đổi với bác sĩ, dược
sĩ về những thuốc bạn đang dùng, tiền sử dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn của mình.
Cung cấp thông tin đầy đủ liên quan
các bệnh lý đi kèm, tình trạng có thai hoặc đang có nhu cầu có thai để được kê
đơn loại kháng sinh phù hợp.
Cần dùng chính xác liều lượng và tần
suất dùng thuốc theo đơn của bác sĩ
Cần dùng đủ thời gian kháng sinh mà
bạn được kê đơn, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn sau vài ngày điều trị
Không bao giờ dùng kháng sinh được
kê đơn cho người khác. Không dùng lại kháng sinh bạn đã dùng cho điều trị nhiễm
khuẩn đợt trước.
Trên đây là những kiến thức cơ bản về thuốc kháng sinh giúp chúng ta hiểu rõ hơn về công dụng và tác dụng phụ của thuốc mang lại. Hiện nay việt nam đang được liệt vào nhóm quốc gia có tình trạng kháng thuốc kháng sinh ở top cao. Do vậy việc hiểu rõ hơn về thuốc kháng sinh giúp chúng ta ngăn chặn tình trạng sử dụng kháng sinh tùy tiện sẽ gây lợi bất cập hại cho chính bản thân chúng ta về lâu dài
Xem thêm:
Dùng casodex 50mg có tác dụng phụ gì không