Tìm hiểu “giờ vàng” trong cấp cứu đột quỵ não
Blog Maizo - Chắc hẳn chúng ta đã từng nghe về khái niệm “ giờ vàng”
trong phòng chống bệnh đột quỵ. Vậy thời điểm vàng này là khi nào và tại sao lại
gọi là thời điểm vàng. Hãy cùng maizo shop tìm hiểu qua bài viết sau
Bệnh đột quỵ là căn bệnh cấp tính thường đến bất ngờ và nếu
không có cách xử trí đúng và kịp thời hậu quả để lại cho người bệnh có thể là
những di chứng tàn tật suốt đời hoặc nặng hơn có thể mất mạng. Tuy vậy không có
nghĩa là bệnh sẽ không có dấu hiệu để nhận biết trước khi khởi phát.
Theo PGS Tôn, trên thực tế có rất nhiều ca lâm sàng về bệnh
nhân đột quỵ não được đưa đến Trung tâm Đột quỵ Bạch Mai trong tình trạng muộn,
qua mất "giờ vàng". Với những trường hợp này, nếu nặng thì tử vong,
nhẹ thì tàn phế suốt đời. Vì vậy, PGS Tôn khuyến cáo điều đặc biệt quan trọng
khi phát hiện người thân có dấu hiệu đột quỵ là cần hành động nhanh để kịp đến
bệnh viện trong "giờ vàng"
Giờ vàng trong cấp cứu đột quỵ não là gì
Giờ vàng là cụm từ để nhấn mạnh rằng càng trì hoãn đột quỵ
não thì càng có nhiều thiệt hại cho người bệnh. Tế bào não sẽ chết chỉ trong
vài phút nếu không được cấp máu hoặc ôxy.
Đối với đột quỵ thiếu máu não, khi mạch máu lớn trong não bị
tắc, cứ mỗi giây trôi qua có 32.000 tế bào não chết và cứ mỗi phút trôi qua sẽ
có 1,9 triệu tế bào não bị chết.
Giờ vàng là giai đoạn nào của bệnh?
Thời gian vàng trong đột quỵ thiếu máu não là 270 phút nếu sử
dụng thuốc tiêu huyết khối làm tan cục máu đông hoặc trong 6-8 giờ nếu lấy huyết
khối cơ học trong trường hợp tắc động mạch lớn trong não. Tuy nhiên, nếu người
bệnh được điều trị càng sớm trong khoảng thời gian này thì cơ hội phục hồi, ít
để lại di chứng càng cao. Ngược lại, nếu điều trị càng muộn trong "cửa sổ"
thời gian này cơ hội phục hồi sẽ thấp đi.
Và vì tính chất quan trọng của thời gian này nên chúng ta cần
phải biết trước những việc cần xử lí khi cấp cứu bệnh nhân đột quỵ đảm bảo hiệu
quả nhanh chóng để không bỏ lỡ cơ hội vàng cứu sống người bệnh
Cũng theo PGS Tôn: cơ hội để dùng thuốc tiêu sợi huyết chỉ
có 4-5 giờ từ khi khởi phát. Cơ hội để can thiệp lấy huyết khối chỉ có 6 giờ đầu,
ngoài ra một số trường hợp đặc biệt có thể tới 24 giờ. Nếu càng đến sớm bao
nhiêu thì tỉ lệ điều trị thành công càng cao
Vậy những công việc cần phải nắm rõ để kịp thời xử trí khi xảy ra đột quỵ là gì?
Khi có dấu hiệu bất thường như miệng méo xệch một bên, tê liệt
nửa người, nói không rõ tiếng… người xung quanh cần phải thực hiện ngay
- Lập tức gọi xe cứu thương để họ có thể hỗ trợ cứu sống bệnh
nhân trên đường đến bệnh viện và có khả năng làm giảm các tác động của đột quỵ
não.
- Phải nói tình trạng "đột quỵ não" với nhân viên
cấp cứu 115 để được chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên
điều trị đột quỵ não trước khi họ chuyển bệnh nhân.
- Phải theo dõi các triệu chứng và hỏi chuyện người bệnh: Hỏi
về tất cả các loại thuốc mà người bệnh đang dùng, tình trạng sức khỏe, có dị ứng
gì không? Ghi lại tất cả các triệu chứng bao gồm: Thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh
tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường...
- Khuyến khích người bệnh nằm xuống: Để người bệnh nằm
nghiêng với tư thế đầu cao.
- Thực hiện kỹ thuật hồi sinh tim phổi (CPR): Một số người bệnh
có thể bất tỉnh trong cơn đột quỵ não. Nếu điều này xảy ra, hãy đánh giá tình
trạng hô hấp của họ, xem họ có còn thở không. Nếu bạn không thể bắt được mạch,
hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi...
Những điều không nên làm với bệnh nhân đột quỵ não
- Không được cho người bệnh uống thuốc: Mặc dù aspirin là chất
làm loãng máu, tuy nhiên không được cho người bệnh uống aspirin hay bất kỳ một
loại thuốc nào khác. Đã có nhiều sự cố vô cùng đáng tiếc khi người thân cho bệnh
nhân uống An cung...
- Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì: Bởi vì bệnh
nhân đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt.
- Không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện: Các triệu chứng
đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu.
Xem thêm
Thời điểm nào dễ xảy ra bệnh đột quỵ